نرم افزار مدیریت زنجیره تامین (SCM) چیست؟

در این مقاله قصد داریم در رابطه با نرم افزار مدیریت زنجیره تامین یا همان نرم افزار Supply chain management مواردی را نظیر: تعریف دقیق نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، مزایا و دلایل اهمیت استفاده از این ابزار، امکانات و ویژگی هایی که یک نرم افزار مدیریت زنجیره تامین خوب می بایست داشته باشد، بررسی کرده‌ایم. شما با مطالعه این محتوا می توانید به درک درستی از چیستی زنجیره تامین و نرم افزار کاربردی آن برسید و همچنین با نمونه ها و شرکت های جهانی امروزه که از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین استفاده کرده‌اند، آشنا شوید. امیدواریم با خواندن این مطالب بتوانید به درستی قابلیت‌های مورد انتظار خود را از یک نرم افزار SCM در نظر بگیرید و برای انتخاب ابزار مناسب خود آمادگی لازم را کسب کنید.

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین چیست؟

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین (SCM) به مجموعه ای از ابزارها و برنامه های کاربردی اشاره دارد که برای تسهیل و بهینه سازی فرآیندهای مختلف موجود در عملیات زنجیره تامین طراحی شده اند. این شامل برنامه ریزی، اجرا و مدیریت فعالیت های زنجیره تامین برای افزایش کارایی، کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت محصول و رضایت مشتری می شود. درواقع نرم افزار مدیریت زنجیره تامین مجموعه‌ای از ابزارها یا ماژول ها است که در اجرای تراکنش های زنجیره تامین، مدیریت روابط تامین کننده و کنترل فرآیندهای تجاری مرتبط استفاده می شود. مدیریت زنجیره تامین، کارایی فعالیت های تجاری را که شامل برنامه ریزی و مدیریت کل زنجیره تامین می شود، به حداکثر می رساند. همچنین با خودکار کردن عملیات به کسب و کارها در توسعه محصول، منبع یابی، تولید و تدارکات کمک می کند. به این ترتیب، جریان فیزیکی کسب و کار و همچنین جریان اطلاعاتی را افزایش می دهد. کل کسب و کار با عملکرد بهتر، بازدهی هزینه بیشتر و در نتیجه افزایش کارایی زنجیره تامین سود می برد. در حالی که عملکرد در چنین سیستم هایی گسترده است، معمولا موارد زیر را در بر‌ می‌گیرد:

• پردازش نیازهای مشتری

• پردازش سفارشات خرید

• فروش و توزیع

• مدیریت موجودی

• دریافت کالا و مدیریت انبار

• مدیریت تامین کننده/ منبع یابی

بسیاری از نرم افزارهای SCM اغلب شامل قابلیت پیش بینی هستند. چنین ابزارهایی بیشتر اوقات سعی می کنند با بهبود فرآیندهای تجاری و استفاده از الگوریتم ها و تجزیه و تحلیل مصرف، برای برنامه ریزی بهتر نیازهای آینده، اختلاف بین عرضه و تقاضا را متعادل کنند. علاوه بر این نرم افزار مدیریت زنجیره تامین شامل فناوری یکپارچه‌سازی نیز می‌شود تا بتواند به سازمان‌ها امکان داد و ستد الکترونیکی با شرکای زنجیره تامین را بدهد.

زنجیره تامین چه تعریفی دارد؟

زنجیره تامین شبکه ای از تمامی افراد، سازمان ها، منابع، فعالیت ها و فناوری های دخیل در ایجاد و فروش یک محصول است. یک زنجیره تامین شامل همه چیز، از تحویل مواد اولیه از طریق تامین کننده به سازنده تا تحویل نهایی آن به کاربر نهایی است. در واقع بخش زنجیره تامین مربوط به رساندن محصول نهایی از تولید کننده به مصرف کننده به عنوان کانال توزیع شناخته می شود.

در زنجیره تامین چه مراحلی طی می شود؟

مراحل اساسی یک زنجیره تامین به ترتیب به شرح زیر است:

• تامین مواد اولیه

• پالایش آن مواد به قطعات اساسی

• ترکیب بخش های اساسی برای ایجاد یک محصول

• انجام سفارش یا فروش

• تحویل محصول

• خدمات پشتیبانی مشتری و مدیریت مرجوعی‌ها

مدت زمانی که هر یک از این فرآیندها از شروع تا تکمیل طول می کشد به عنوان زمان تحویل شناخته می شود. زنجیره‌های تامین توسط مدیران زنجیره تامین مدیریت می‌شوند که زمان تحویل را نظارت می‌کنند و فرآیندها را در هر مرحله برای به حداکثر رساندن رضایت مشتری هماهنگ می‌کنند. زنجیره‌های تامین را می‌توان در مقابل زنجیره‌های ارزش قرارداد - آنها به روش‌های مختلف به محصول نهایی کمک می‌کنند. هدف زنجیره تامین برآوردن خواسته های مشتری است. اما زنجیره های ارزش به دنبال افزودن ارزش به یک محصول بر اساس ارزش ذاتی آن هستند. هدف از زنجیره ارزش دادن مزیت رقابتی به شرکت در صنعت است. مدیریت زنجیره تامین و مدیریت زنجیره ارزش دو دیدگاه اندکی متفاوت از یک فرآیند اساسی هستند و برای برآوردن دو تعریف کمی متفاوت از "تقاضا" در کنار هم کار می کنند.

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین چه مزایای دارد؟

افزایش شفافیت

دانستن اینکه چه چیزی در زنجیره تامین شما اتفاق می افتد و در چه جایی است برای مدیریت موثر زنجیره تامین اهمیت بسیاری دارد. نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین با ارائه یک دید شفاف و متمرکز از افراد، فرآیندها و سیستم‌ها در تمامی عملیات‌ها، به شفاف سازی سرتاسر زنجیره تامین شما کمک می‌کند. این افزایش شفافیت به اشتراک گذاری داده ها و همکاری بین تامین کنندگان، توزیع کنندگان و خرده فروشان را بهبود می بخشد و به کسب و کارها اجازه می دهد عملکرد را در هر مرحله از زنجیره تامین نظارت کنند.

افزایش کارایی

زمان طلا است! و زنجیره های تامین ناکارآمد هزینه زیادی را از لحاظ مالی و زمانی برای سازمان ها دارند. مشخص کردن و حذف موانعی که باعث تاخیر در فرآیندهای زنجیره تامین می شود به شما امکان می دهد سرعت اجرای امور را افزایش دهید. علاوه بر این، یکپارچه سازی نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین با سیستم‌های فعلی و خودکارسازی کارهای دستی (غیر خودکار)، بهره‌وری را افزایش می‌دهد و زمان ورود به بازار را کاهش می‌دهد.

امکان تجزیه و تحلیل

هر فرایندی در زنجیره تامین، حجم زیادی از داده‌های ارزشمند را تولید می‌کند - به هزینه‌های مواد خام، چارچوب‌های زمانی تحویل و ارقام فروش فکر کنید. نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین دسترسی بلادرنگ به این داده‌ها را فراهم می‌کند و به شما امکان می‌دهد عملکرد فرآیندها را نظارت و تصمیم‌های آگاهانه و مبتنی بر داده‌ را برای بهبود عملیات زنجیره تامین و ارائه بهترین تجربه ممکن به مشتریان اتخاذ کنید.

کاهش هزینه‌ها

کاهش هزینه ها می تواند تاثیر قابل توجهی بر سود نهایی و موفقیت کلی کسب و کار شما داشته باشد. ابزار مدیریت زنجیره تامین به شما این امکان را می دهد تا با کاهش هزینه های اضافی مانند موارد مرتبط با انبار کردن موجودی و به حداقل رساندن ضایعات با بهبود کنترل کیفیت، هزینه ها را به حداقل برسانید. به‌علاوه، پیگیری پرداخت‌ها به این معناست که بدهی تامین‌کنندگان همیشه به موقع پرداخت می‌شود و نه تنها از پرداخت‌های دیرکرد اجتناب می‌کنند، بلکه گاهی تخفیف‌های زودهنگام نیز دریافت می‌کنند.

کاهش خطرات و ریسک‌ها

تعدادی از عوامل اقتصادی، زیست محیطی، سیاسی و فناوری وجود دارد که می تواند برای تداوم زنجیره تامین شما خطر ایجاد کند. شناسایی و نظارت بر این خطرات با استفاده از نرم افزار زنجیره تامین به شما این امکان را می دهد که از مشکلات احتمالی عرضه قبل از بروز آنها آگاه شوید و برنامه ای برای به حداقل رساندن اختلال‎ها در نظر داشته باشید.

چابکی بیشتر

مشاهده کامل عملیات زنجیره تامین و دسترسی به تمام داده‌های مرتبط در یک فضای واحد به شما این امکان را می‌دهد که اختلالاتی مانند مشکلات تامین‌کننده یا تغییرات در تقاضای مشتری را پیش‌بینی کنید و به سرعت به آن واکنش نشان دهید و اطمینان حاصل کنید که می‌توانید به مشتریان خود خدمت کنید و سودآوری خود را افزایش دهید.

افزایش تطبیق پذیری

فعالیت‌های مختلف در زنجیره تامین باید رویه‌های تطبیق پذیری دقیق را دنبال کنند - مواد اولیه باید مشخصات خاصی را رعایت کنند، استانداردهای پایداری باید رعایت شوند و محموله‌های بین‌المللی به اسناد گمرکی نیاز دارند. دید واضح و شفافی که توسط نرم افزار مدیریت زنجیره تامین ارائه می شود و توانایی ایجاد معیارهای تطبیق پذیری در فرآیندها، احتمال خطای انسانی را کاهش می دهد و رعایت مقررات تضمین می کند. این امر به کاهش خطر عدم تطبیق پذیری و جریمه های احتمالی و آسیب به شهرت برند را کمک می کند.

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین چه امکانات و ویژگی هایی دارد؟

کاربر می تواند چندین ویژگی مفید را در یک نرم افزاری مدیریت زنجیره تامین با کیفیت بالا بیابد. در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

دستیابی به اطلاعات در لحظه

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین به شما امکان دسترسی به اطلاعات به صورت بلادرنگ و در لحظه را می دهد. از این جهت می توانید از آن برای جلوگیری از گم شدن کالاها و رفع موانع به طور موثر استفاده کنید. همچنین به شما این امکان را می دهد که به سوالات مشتریان پاسخ دهید و شکایات را به سرعت حل کنید. این ابزار برای ذینفعان شرایطی را فراهم می کند تا بتوانند در حین همکاری در یک پروژه، با یکدیگر هم راستا شوند. بنظر شما بهترین قسمت این قابلیت چیست؟ آنها برای دسترسی به اسناد و به روز رسانی های تجاری مهم نیازی به تیم های دیگر ندارند. بنابراین می توانند این اطلاعات را فورا دریافت کنند! یک نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، اعلان‌های آنی و در لحظه، داشبوردهای سفارشی‌شده و پورتال‌های سلف‌سرویس را ارائه می‌دهد. همچنین حریم خصوصی را تسهیل می کند.

یکپارچه سازی زنجیره تامین

این نرم‌افزار جنبه‌های مختلف زنجیره تامین، از جمله تامین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان، مشتریان، انبارها، فروشندگان، کارکنان بخش بسته‌بندی و جابجایی‌ها، محموله‌ها و موارد دیگر را ادغام می‌کند. و این از نکات کلیدی آن محسوب می شود. علاوه بر این، نرم افزارهای مختلف مدیریت زنجیره تامین نیز قابلیت یکپارچه سازی با نرم افزارهای مختلف مدیریت کسب و کار را فراهم می کنند. این شامل ایمیل، مراکز پشتیبانی، سیستم های قدیمی، برنامه های شخص ثالث و غیره می شود. این ویژگی ها یک شبکه قوی از جریان اطلاعات ایجاد می کنند و مشکلات اتصال را از بین می برند. چندین مزیت یکپارچه سازی زنجیره تامین وجود دارد. مثلا:

• استفاده کارآمد از تدارکات

• برنامه ریزی بهتر

• جلوگیری از موجودی مازاد و موجودی انبارها

• حذف هزینه های نگهداری سیستم های اطلاعاتی مختلف

قابلیت پیش بینی و تجزیه و تحلیل

قابلیت های پیش بینی و تجزیه و تحلیل قدرتمند دو ویژگی قابل توجه نرم افزار مدیریت زنجیره تامین هستند. کسب و کارها باید شرایط بازار در حال تحول و ترجیحات مشتری را پیش بینی کنند. در غیر این صورت هرگز نمی توانند نیازها و انتظارات مخاطبان را بدانند. آنها ممکن است بخش قابل توجهی از مشتریان خود را در مقابل رقبا از دست بدهند. ویژگی پیش بینی در صورتی مفید است به شرح زیر باشد:

• به شما امکان دهد اقدامات پیشگیرانه انجام دهید.

• بتوانید با استفاده از آن مشکلات سیستم را شناسایی کرده و سرعت تولید را افزایش دهید.

• برنامه ریزی تقاضای آینده مشتری بر اساس تقاضای موجود امکان پذیر باشد.

• یک کسب و کار بتواند به موقع یک محصول ضعیف را تشخیص دهد.

پیش بینی به شما امکان می دهد تقاضاهای آینده را پیش بینی کنید و درصد خوبی از موجودی را در انبار ذخیره کنید. این مبتنی بر بینش عمیق و داده های قابل استناد و واقعی خواهد بود. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل پیشرفته شامل شبیه سازی هایی که سناریوهای احتمالی را پوشش می دهد نیز می شود. این به شما کمک می کند راه هایی را برای مدیریت موقعیت های چالش برانگیز که ممکن است بعدا پیش بیایند را بیاموزید.

دسترسی مبتنی بر ابر

یک نرم افزار ابری مدیریت زنجیره تامین، کاربران را قادر می سازد تا در هر مکان و هر زمان به امکانات و قابلیت‌های این ابزار دسترسی داشته باشند و از آنها استفاده کنند. مزایای مختلفی برای یک نرم افزار مدیریت زنجیره تامین با دسترسی مبتنی بر ابر وجود دارد. به عنوان مثال، می توانید راه اندازی این ابزار را با هزینه و ریسک‎های نسبتا کمتر و حتی در مدت زمان زمان کوتاه تری انجام دهید. برخی از مزایای دیگر این قابلیت عبارتند از:

• شما می توانید فورا وضعیت سفارش حمل و نقل را به روز کنید.

• مشتریان می توانند به سرعت هشدارهای فوری و در لحظه را در دستگاه های تلفن همراه خود دریافت کنند.

• می توانید مشکلات را به موقع حل کنید.

• گروه ها و تیم های مختلف می توانند به طور مشترک برای تحقق اهداف مشترک کار کنند.

سفارشی سازی نرم افزار

شما می توانید درخواست دهید تا نرم افزار مدیریت زنجیره تامین‌تان مطابق با نیاز کسب و کارتان سفارشی سازی شود. بهترین چیز این است که می توانید به بازنویسی قوانین کسب و کار بپردازید و در صورت لزوم ویژگی های جدیدی را پیاده سازی کنید. این قابلیت به شما امکان می دهد تا محصولات خود را به سرعت ارائه دهید.. سفارشی سازی برای کاربران شرایطی را فراهم می کند تا بتواند انواع منحصر به فرد محصولات فعلی را برای برآوردن نیازهای متغیر مشتری و بهبود بهره وری خود توسعه دهند.

بهینه سازی فرآیندها

یک ویژگی عالی نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، قابلیت بهینه سازی فرآیند آن است. می توانید روی کارهای حیاتی که برای رسیدن اهداف خود دارید، متمرکز شوید و از فرآیندهای دستی تکراری اجتناب کنید. این فرایندها زمان بر هستند و منجر به خطاهای انسانی می شوند. بنابراین، این ویژگی و قابلیت یکی از بهترین‌ها در مورد نرم افزار مدیریت زنجیره تامین مدرن است. شما می توانید از یک سیستم خودکار برای انجام سریع کارهای ساده استفاده کنید. لازم نیست نگران اشتباهات پرهزینه باشید. توانایی بهینه سازی فرایندها به یک کسب و کار کمک می کند تا عملکردهای مختلف را خودکار کند. برای مثال:

• تولید

• چرخه سفارش تا دریافت وجه

• موجودی و انبارداری

• اسناد مبتنی بر کاغذ

• تدارکات و تحویل

این سیستم های نرم افزاری از هوش مصنوعی و الگوریتم های یادگیری ماشینی (machine learning) برای کارهای مختلف استفاده می کنند. به عنوان مثال، می تواند بررسی کند که آیا محصول در حالت قابل استفاده است یا خیر. جدای از این موارد، قابلیت‌های بهینه‌سازی هوش مصنوعی به شرکت‌های زنجیره تامین اجازه می‌دهد کالاها را از نظر اقتصادی تغییر دهند. در زمان‌های مختلف، به‌ویژه زمانی که قیمت سوخت بالاست، این قابلیت بسیار کاربردی است. همچنین اگر مقررات بین المللی حمل و نقل دائما در حال تغییر باشد، می تواند مفید باشد.
 

امنیت داده ها

در این حوزه حتی یک اشتباه کوچک هم  می تواند نتایج نامطلوب قابل توجهی داشته باشد. این موارد شامل از دست دادن اعتماد مشتری، کاهش وفاداری آنها، از دست دادن اعتماد فروشنده و جریمه های سنگین است. بنابراین قبل از خرید یک نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، باید چندین مورد را تجزیه و تحلیل کنید. این شامل:

• گزینه ردیابی کامل

• پیکربندی گزینه های هدر امنیتی HTTP

• توانایی محدود کردن اطلاعات بر اساس داده های منطقی، شرکت ها و سایر عوامل

• مطابقت با ابزارهای امنیتی سازمانی درجه یک 

هنگامی که محصولی را از ارائه دهندگان نرم افزار مدیریت زنجیره تامین معتبر دریافت می کنید، می توانید از محافظت نهایی، امنیت داده ها و ایمنی در برابر عوامل تهدید اطمینان حاصل کنید. اینها برخی از بهترین ویژگی هایی هستند که می توانند از سازمان شما حمایت کنند.

نمونه های موفقی که از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین استفاده می کنند شامل چه مواردی می شود؟

در ادامه چند نمونه کیس استادی از شرکت‌هایی که از نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین (SCM) استفاده کرده‌اند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1. کوکاکولا (Coca-Cola):

کوکاکولا از زمان تاسیس خود در سال 1886 در مدیریت زنجیره تامین پیشرو بوده و در طول سال ها استراتژی های متعددی را برای بهینه سازی زنجیره تامین اجرا کرده است. در مرکز استراتژی زنجیره تامین آن تمرکز بر همکاری و همچنین پذیرش فناوری هایی مانند تجزیه و تحلیل پیشرفته و ابتکارات پایداری وجود دارد. علاوه بر این، کوکاکولا یک سیستم مدیریت ریسک جامع را برای شناسایی سریع و پاسخگویی به خطرات احتمالی پیاده سازی کرده است. در نهایت، استراتژی زنجیره تامین کوکاکولا در طول سال ها تکامل یافته است تا نیازهای در حال تغییر بازار را برآورده کند و اطمینان حاصل کند که محصولات آن به موقع و مقرون به صرفه به دست مصرف کنندگان می رسد. به طور کلی چالش های این شرکت شامل، مدیریت پیچیدگی زنجیره تامین جهانی و تقاضای متغیر بوده است که آنها توانسته‌اند با استفاده از نرم‌افزار مدیریت زنجیره تامین برای بهینه‌سازی موجودی و بهبود پیش‌بینی تقاضا رفع کنند و در نهایت با کاهش هزینه‌های ذخیره‌سازی و بهبود زمان تحویل به نتیجه برسند. این شرکت با استفاده از داده‌های تحلیلی دقیق‌تر، توانست به میزان قابل توجهی در کاهش انتظارها مفید واقع شود و به سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دهد.

2. آدیداس (Adidas):

استراتژی زنجیره تامین آدیداس بدون چالش نیست. این شرکت با چالش مدیریت تامین کنندگان جهانی خود مواجه است که نیازمند هماهنگی و ارتباط عالی با ذینفعان می شود. علاوه بر این، این شرکت با چالش مدیریت شبکه پیچیده مراکز توزیع خود مواجه است، زیرا این امر مستلزم برنامه ریزی و هماهنگی زیادی است. شرکت آدیداس با چالش مدیریت جریان محصول و سطوح موجودی خود نیز مواجه است که نیاز به دقت عالی دارد. اما با توجه به اینها توانست با پیاده سازی نرم افزار مدیریت زنجیره تامین این چالش ها را حل کند و به نتایج مطلوبی برسید. بنابراین آدیداس توانست زمان چرخه تامین را کاهش دهد تا بتواند به بازدهی بالاتری در تولید و توزیع محصولات دست پیدا کند.

3. والمارت (Walmart):

موفقیت زنجیره تامین وال مارت را می توان به تصمیمات زیرکانه آنها برای شروع سرمایه گذاری در ابتکارات صحیح، از جمله فناوری و گسترش شبکه لجستیکی خود برای ارائه ارزش در فضای تجارت الکترونیک نسبت داد. چالشی که والمارت با آن روبه‌رو بود شامل، مدیریت زنجیره تامین با میلیون‌ها محصول و تامین‌کننده بود. راه‌حلی که این شرکت برای رفع چالش خود به کار گرفت استفاده از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین بود تا بتواند تحویل و موجودی خود را به صورت بهینه مدیریت کند. در نتیجه والمارت توانست هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد و به سرعت محصولات را به قفسه‌های فروشگاه‌ها برساند تا به افزایش رضایت مشتری خود نیز کمک کند.

جمع  بندی از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین

نرم افزار مدیریت زنجیره تامین به مجموعه ای از ابزارها و برنامه های کاربردی اشاره دارد که برای تسهیل و بهینه سازی فرآیندهای مختلف موجود در عملیات زنجیره تامین طراحی شده اند. این شامل برنامه ریزی، اجرا و مدیریت فعالیت های زنجیره تامین برای افزایش کارایی، کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت محصول و رضایت مشتری می شود. نرم افزار مدیریت زنچیره تامین قادر به فراهم کردن مزایای بسیاری است که به صورت کلی شامل این موارد می شود: افزایش شفافیت، افزایش کارایی، امکان تجزیه و تحلیل، کاهش هزینه‌ها، کاهش خطرات و ریسک‌ها و… علاوه بر این مزایا کاربر می تواند چندین ویژگی مفید را در یک نرم افزار مدیریت زنجیره تامین با کیفیت بالا بیابد. این ابزار با قابلیت ها و امکاناتی که دارد برای اغلب کسب و کارها مفید واقع می شود. این قابلیت ها عبارتند از: دستیابی به اطلاعات در لحظه، یکپارچه سازی زنجیره تامین،قابلیت پیش بینی و تجزیه و تحلیل، دسترسی مبتنی بر ابر و…

در این مقاله با توجه به اهمیت نرم افزار مدیریت زنجیره تامین برای هر نوع کسب و کاری، به ارائه تعاریف و مزایای کلیدی آن پرداختیم. از این رو برای تهیه نرم افزار اختصاصی موردنیاز کسب و کار و سازمان خود می توانید به وبسایت کدالین مراجعه کنید و چنانچه در این مورد سوالی دارید با ما در ارتباط باشید. خوشحال می شویم نظرات و دیدگاه های خود را با ما به اشتراک بگذارید.

Digital Supply Chain Management (SCM) Software Solutions

Supply Chain Management (SCM): Software, Operations …

Digital Supply Chain Management (SCM) Software Solutions